بي‌شك مازندران سرسبزي و طراوت خويش را مديون جنگل‌ها و دامنه‌هاي طبيعي رشته كوه البرز است. اين دامنه‌ها از نزديكي‌هاي شمال غرب كشور در استان اردبيل و آذربايجان غربي آغاز و در انتهاي مازندران به پايان مي‌رسد.

بي‌گمان هر مسافري كه پاي در استان‌هاي شمالي كشور مخصوصا مازندران مي‌نهد به دنبال نشانه‌اي از درياست. دريايي كه همپاي مناطق طبيعي و جنگلي و جاذبه‌هاي تاريخي مازندران وجود دارد، اما توجه به توسعه متوازن گردشگري و جذب توريست در تمامي زمينه‌ها هيچ گاه ملاك عمل قرار نگرفته است. توجه به توسعه صنعت توريسم كه مي‌تواند موجب شكوفا شدن زمينه‌هاي توسعه اقتصادي اين صنعت شود، در استان مازندران از ضرورياتي است كه توجه به آن نيازمند برنامه‌ريزي مدون و به كارگيري طرح‌هاي جامع و توسعه‌اي است.

هر ساله با شروع تابستان ــ فصل رونق گردشگري در مازندران ــ طرح‌هاي سالم‌سازي دريا جهت رفاه حال مسافران به اجرا گذارده مي‌شود كه مسافران هميشگي مازندران تفاوتي با سال‌هاي گذشته در آن احساس نمي‌كنند. نتيجه اين سطحي‌نگري هزينه‌هايي است كه به سرزمين زيباي مازندران تحميل مي‌شود: ترافيك، انباشت زباله در دل طبيعت، تورم ناشي از افزايش تقاضا و نگاه توريستي به مناطق گردشگرپذير و حسرت زندگي در سواحل آبي و جنگل‌هاي بكر كه بهشت زيباي ما را به ويلاهاي قد و نيم قد تبديل كرده است.
اما به نظر مي‌رسد نبود برنامه مناسب توسعه گردشگري در مازندران تمامي مسافران را به سوي دريا هدايت مي‌كند.

دريايي كه سواحلش آكنده از زباله‌هاي ميهمانان است و آتش افروخته شان گاه سرسبزي‌ها را خاكستر مي‌كند.

استان مازندران از دامنه‌ها و پارك‌هاي جنگلي و كوهستاني، ارتفاع معروف به بام ايران، غارها، آبشارها، رودخانه ها، آب‌هاي متعدد سرد و گرم معدني، چشمه‌ها، تالاب‌ها بويژه شبه جزيره ميانكاله در بهشهر و بيش از 800 آثار تاريخي شناخته شده، بهره مي‌برد، اما تنها اين دريا است كه مسافران را به سمت مازندران مي‌كشاند.

در طرح‌هاي دريا كه هر ساله از سوي نهادهاي مرتبط با اين امر اجرا مي‌شود، نيز تنها تعدادي نيروهاي امدادي و غريق نجات و نيروهاي پليس به چشم مي‌خورد كه بيشتر براي محافظت اجتماعي مسافران به كار گرفته مي‌شوند.

تله‌كابين شهرستان چالوس و بعضا برخي از پارك‌هاي جنگلي غرب استان مازندران اندكي از فضاي ساده و بي‌رياي گردشگري مازندران مي‌كاهد و در مابقي مناطق مسافران تنها به بهره‌گيري از خنكاي دريا و طبيعت سبز استان اكتفا مي‌كنند.

مازندران از قدمت و سابقه تاريخي بي‌نظيري برخوردار است. مطالعات باستان‌شناسي در غارهاي كمربند و هوتو در بهشهر، زيست انساني در مازندران را به حدود 9500 سال پيش از ميلاد تخمين مي‌زند.

اين سابقه نشان‌دهنده وجود آثار تاريخي به جاي مانده از گذشتگان در اين سرزمين است كه بي‌شك گردآوري آنها در موزه‌اي شايسته و يا ايجاد گردشگاه‌هاي تاريخي بيش از دريا دل هر بيننده‌اي را خواهد ربود.

يكي ديگر از جاذبه‌هاي طبيعي مازندران شبه جزيره ميانكاله است كه از آن به عنوان يكي از 18 منطقه بيوسفري كره زمين نام مي‌برند، اين منطقه در بهشهر واقع شده و تا خليج گرگان ادامه دارد. پناهگاه‌هاي حيات وحش ميانكاله، سمسكنده، دشت ناز و دودانگه و چهاردانگه در ساري و سياه‌بيشه در آمل، درياچه‌هاي ولشت كلاردشت (چالوس)، خضرنبي (نوشهر)، شورمست (سوادكوه) و سد لار آمل شايد براي مسافراني كه براي اولين بار وارد مازندران مي‌شوند ناشناخته باشد اما جاذبه‌هايي است كه هيچ‌گاه فرصت معرفي بيشتر و بهره‌گيري از آنها در بيش از يك كاتالوگ و يا بروشور نيامده است.

آب‌هاي گرم روستاهاي آبگرم، اسك و استراباكوه (بائيجان) در لاريجان آمل در مسير جاده هراز، رامسر و سادات محله (رامسر) و آب سرد معدني آمولو (آمل)، غارهاي دانيال (سوادكوه)، اسك (لاريجان آمل) و هوتو در (بهشهر) و پارك‌هاي جنگلي سي سنگان (نوشهر) و نور از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين پارك‌هاي جنگلي استان و كشور هستند.

آنچه مي‌تواند فضاي توريستي و گردشگري مازندران را از رخوت و يكرنگي خارج كند ايجاد مجتمع‌هاي تفريحي، تاريخي و موزه‌هاي حيات وحش منطقه‌اي با اقامتگاه‌هاي ارزان‌قيمت اما دلپسند و مهمان‌پذير است تا هم از هجوم مسافران به نقاط معدود مانند سواحل دريا و يكي دو آبگرم و پارك جنگلي مشهور بكاهد.

آشنايي مسافران تنها با معدودي مناطق گردش‌پذير خسارات زيست محيطي و اقليمي جبران‌ناپذيري را به دليل انبوه هزينه‌هاي باقيمانده در اين مناطق بر جاي مي‌گذارد كه افزايش آمار غرق‌شدگان در سواحل دريا، آتش‌سوزي و از بين رفتن اكوسيستم‌هاي جنگلي در نتيجه تردد بيش از اندازه مسافر به آن مناطق و فراموش شدن بازسازي و نگهداري موثر از آثار تاريخي است كه شايد با حضور گردشگران رنگ و نواي تازه‌اي به خود گيرد.

مازندران ــ الناز پاك‌نيا